কাজিৰঙাক বিশ্ববিখ্যাত কৰা ব্যক্তিজন - মুহি চন্দ্ৰ মিৰি
মুহিচন্দ্ৰ মিৰিৰ জন্ম
মিচিং সমাজৰ প্ৰথন গৰাকী বিজ্ঞান স্নাতক মুহি চন্দ্ৰ মিৰি। যাৰ নামেই এক পৰিচয়, মিচিং জাতিৰ এক স্বকীয় সত্তা। মিচিং জনগোষ্ঠীৰ এক বর্ণিল ব্যক্তিত্ব। তেখেতৰ জন্ম হৈছিল ১৯০২ চনত লক্ষীমপুৰ জিলাৰ ঢকুৱাখনা মহকুমাৰ অন্তৰ্গত খেৰকটা আলিমূৰ গাঁৱত। তেওঁৰ পিতৃৰ নাম দলে পাতিৰ আৰু মাতৃৰ নাম আছিল পঞ্চমী পাতিৰ। দলে পাতিৰ এজন সহজ-সৰল ধার্মিক ব্যক্তি আছিল। খেৰকটা এক বানাত্রান্ত অঞ্চল। বানপানীয়ে প্রতি বছৰে প্লাৱিত কৰে এই অঞ্চল। বানত ডুব যায় খেতি-পথাৰ, ঘৰ-বাৰী আৰু বার্ষিক সঞ্চয়ৰ থলী ভঁৰাল। এনে এক অঞ্চলৰ পৰাই তেখেতে নিজৰ প্ৰতিভা বিকশিত কৰি মিচিং জনগোষ্ঠীৰ এজন প্রোজ্বল ব্যক্তিত্ব হিচাপে নিজৰ নাম সোণালী আখৰেৰে খোদিত কৰিব পাৰিছিল। সেই সময়ত খেৰকটা গাঁৱত শিক্ষা-দীক্ষা লাভ কৰাৰ কোনো সুবিধা নাছিল। দলে পাতিৰ এজন দূৰদৰ্শী ব্যক্তি আছিল। তেখেতে পুত্রদ্বয় মুহি চন্দ্ৰ মিৰি (পাতিৰ) আৰু ৰজনীকান্ত পাতিৰক উচ্চ শিক্ষাৰে শিক্ষিত কৰিবৰ বাবে শিৱসাগৰ টাউন চৰকাৰী উচ্চ ইংৰাজী বিদ্যালয়ত নামভৰ্ত্তি কৰি দিছিল। তেখেতে পুত্ৰসকলৰ উচ্চ শিক্ষা লাভৰ সুবিধা হোৱাকৈ শিৱসাগৰত এডোখৰ মাটি কেৰেয়াত লৈ খেৰৰ এটা ঘৰ সাজি তাতে পুত্ৰসকলক থাকিব দিছিল।
মুহিচন্দ্ৰ মিৰিৰ শিক্ষা
তেখেতে ১৯২৩ চনত প্রথম বিভাগত মেট্রিক পাছ কৰে। ১৯২৭ চনত তেখেতে কটন মহাবিদ্যালয়ৰ পৰা পদাৰ্থ বিজ্ঞান বিষয়ত সন্মানসহ চতুর্দশ স্থান লাভ কৰি বিজ্ঞানৰ স্নাতক হয়। তেখেতে মিচিং জনগোষ্ঠীৰ পৰা বিজ্ঞান শাখাত স্নাতক ডিগ্রী লাভ কৰা প্ৰথমজন ব্যক্তি। ১৯২৯ চনৰ ৪ জানুৱাৰী তাৰিখে চাইমন কমিচন ছিলং পৰিদৰ্শন কৰিবলৈ আহে। অসম প্ৰদেশৰ উন্নতিকল্পে সোনাধৰ সেনাপতিৰ নেতৃত্বত এক আঠজনীয়া কমিটিয়ে চাইমন কমিচনৰ ওচৰত স্মাৰক পত্ৰ প্ৰদান কৰিছিল। এই কমিটিৰ দুজন অগ্ৰণী সদস্য আছিল নীলকান্ত হাজৰিকা (ড০ ভূপেন হাজৰিকাদেৱৰ পিতৃ) আৰু মুহি চন্দ্ৰ মিৰি। মুহি চন্দ্ৰ মিৰিৰ মেধাৱী আৰু কর্মপিপাসু গুণাবলীৰ প্ৰতিভা দেখি আকৰ্ষিত হৈ সোনাধৰ সেনাপতি ডাঙৰীয়াই বৰজোৱাই হিচাপে বাচনি কৰি ইন্দিৰা সেনাপতি ওৰফে ইন্দিৰা মিৰিক বিয়া দিয়ে। বৰ্তমান সময়ত পদ্মশ্ৰী বঁটা প্ৰাপক ইন্দিৰা মিৰিক প্ৰত্যেকজন ব্যক্তিয়ে জানে । হাবি জংঘলেৰে পৰিপূৰ্ণ ঠাই, বাট- পথ নথকা অৰুণাচল প্ৰদেশৰ বহু ভিতৰুৱা অঞ্চল 'নেফা'ত চাকৰি কৰি শিক্ষাৰ প্ৰচাৰ চলাই, স্কুল-কলেজ স্থাপন কৰি অসমৰ শিক্ষিত ডেকা সকলক লগত লৈ তাত শিক্ষাৰ পোহৰ বিলোৱা কামত অশেষ কষ্ট ত্যাগ কৰা সাহসী মহিলা আছিল তেওঁ। ১৯২৯ চনত মুহি চন্দ্ৰ মিৰি আৰু মাধৱ ভট্টাচার্য বনসেৱা বিভাগৰ পৰীক্ষাত উত্তীর্ণ হোৱা প্রথম অসমীয়া ব্যক্তি। তেখেত সকলৰ আগত জ্যোতির্ময় বেনার্জী কটনীয়ান হিচাপে বন সেৱা বিভাগত মকৰল হ'লেও তেওঁ অসমৰ বাসিন্দা নাছিল। ৰেংগুনস্থিত বন মহাবিদ্যালয়ত প্রশিক্ষণ সমাপ্তিৰ পিছত মুহি চন্দ্ৰ মিৰি ১৯৩১ চনত গুৱাহাটীৰ অতিৰিক্ত সহকাৰী বন সংৰক্ষক হিচাপে প্রথমে চাকৰিত যোগদান কৰিছিল। তাহানিৰ যুগত মিচিং সম্প্ৰদায়ৰ লোক সকলক অনা সম্প্ৰদায়ৰ লোক সকলে 'মিৰি' শব্দৰে সম্বোধন কৰিছিল। সেইবাবে মুহি চন্দ্ৰ পাতিৰদেৱক স্কুলৰ প্ৰমাণ পত্ৰত নামাকৰণ কৰা হ'ল মুহি চন্দ্ৰ মিৰি বুলি। মুহি চন্দ্ৰ মিৰি পাতিৰদেৱে ১৯৩৪ চনত কাজিৰঙা অভয়াৰণ্যৰ বাগৰী বনাঞ্চললৈ চাকৰি বদলি কৰাৰ পিছত অভয়াৰণ্যখন সংগঠিত ৰূপত জৰীপ চলোৱাৰ কামত বৃটিছ চৰকাৰে দায়িত্ব অর্পণ কৰিছিল। বিখ্যাত প্রকৃতিবিদ তথা অসম বনজ সম্পদ সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত বৃহৎ অৰিহণা যোগাওতা বৃটিছ এন.জে.মিল ৰয় চাহাবে মুহি চন্দ্ৰ মিৰি পাতিৰদেৱক কাজিৰঙা অভয়াৰণ্যখন ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে প্রধান সহায়কাৰী হিচাপে নিয়োগ কৰিছিল। ১৯৩৪ চনত বোম্বাই প্রকৃতি বুৰঞ্জী সংগ্রহালয়ে মিঃ মিল ৰায় চাহাবে লিখা 'অভয়াৰণ্য সংৰক্ষণ ভাৰত তথা অসম' নামৰ গ্ৰন্থখনত সুন্দৰভাৱে খতিয়ান দাঙি ধৰিছিল। মিঃ মিল ৰায় চাহাবে ১৯৩৮ চনত কাজিৰঙা অভয়াৰণ্যত পৰ্যটকৰ বাবে প্ৰথমে মুকলি কৰে আৰু একে সময়তে মুহি চন্দ্ৰ মিৰি পাতিৰদেৱৰ মাজত দুয়ো দুয়োকে ব্যক্তিগতভাৱে সান্নিধ্য লাভ কৰাৰ সুযোগ পাইছিল আৰু দুয়োজন ব্যক্তিয়েই মিলি কাজিৰঙাক নতুন ৰূপত সজাই তুলিবলৈ আঁচনি প্ৰস্তুত কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়।
মুহিচন্দ্ৰ মিৰিৰ কৰ্মজীৱন
প্রখ্যাত ইংৰাজ প্রকৃতিবিদ মিঃ ই.পি.জি. চাহাবে লিখা বিখ্যাত পুথি 'ভাৰত বন্য প্রাণীৰ জীৱন' (Wild life of India) শীর্ষক গ্রন্থখনত তেওঁ ভাৰতীয় বন্য প্রাণীৰ প্ৰজাতিৰ প্ৰৱন্ধ প্রস্তুত কৰিছিল। মিঃ ই.পি.জি.চাহাবে বন্য প্রাণীৰ চাল-চলন আৰু প্ৰকৃতিৰ সম্পৰ্কে বিজ্ঞান ভিত্তিক অধ্যয়নৰ সূচনা কৰা সম্ভৱতঃ প্রথমজনা ব্যক্তি আছিল। মিঃ ই.পি.জি. চাহাব আৰু মুহি চন্দ্ৰ মিৰি পাতিৰদেৱে কাজিৰঙা অভয়াৰণ্যক উন্নয়ন আৰু সংৰক্ষণ পদ্ধতিত আকৃষ্ট হৈ দুয়ো দুয়োৰ প্রতি প্রশংসাত পঞ্চমুগ্ধ হৈ অৰণ্যখনক আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়লৈ উন্নীত কৰিবলৈ আপ্রাণ চেষ্টা চলাইছিল। দায়িত্ব আৰু কৰ্তব্য জীৱনৰ একমাত্র লক্ষ্য হিচাপে লৈ নিজৰ জীৱন ত্যাগ কৰি বিশ্বৰ মানচিত্ৰত স্থান লাভ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত অগ্রণী ভূমিকা লোৱা এগৰাকী মহান সুদক্ষ বন বিষয়া আছিল। মহীচন্দ্ৰ মিৰিৰ বাবেই কাজিৰঙা অভয়াৰণ্যই আজি আন্তৰ্জাতিক পৰিচিতি লাভ সক্ষম হৈছে । কাজিৰঙা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ এশিঙিয়া গঁড়ৰ বিষয়ে প্ৰথম তেখেতেই বিশ্বক অৱগত কৰিছিল । কাজিৰঙাৰ অৰণ্যত এটা টিলাৰ ওপৰত বহি বাইনকুলাৰ আৰু বন্দুক লৈ অৰণ্যৰ তদাৰক কৰিছিল । তেখেতে ১৯৩৯ চনত 'ব্লেক ফেভাৰ'ত আক্রান্ত হৈ অকালতে মৃত্যু হয়। মুহি চন্দ্ৰ মিৰিৰ মৃত্যু সময়ত শিক্ষিত, সাহসী, ধৈর্যশীল নাৰী, সকলোৰে পৰিচিত ইন্দিৰা মিৰিৰ গৰ্ভত থকা কণিষ্ঠ পুত্ৰ মৃনাল মিৰি পিতৃ মুখ নেদেকাকৈ ডাঙৰ দীঘল হৈ পিতৃৰ পৰিচয় গৌৰৱোজ্জ্বল নক্ষত্ৰৰ দৰে উজ্বলাবলৈ সক্ষম হৈ আজি মিচিং জনগোষ্ঠীৰ গৌৰৱ কঢ়িয়াইছে। কনিষ্ঠ পুত্ৰ মৃনাল মিৰি নেহুৰ সঞ্চালকৰ পদৰ কাম কৰাৰ উপৰিও শিমলাত থকা 'ইণ্ডিয়ান ইনষ্টিটিউট অব এডভান্স স্টাডিজ'ত ছয় বছৰ কাল সঞ্চালক হিচাপে কাম কৰিছিল। দেশৰ শিক্ষা জগতলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে তেখেতক 'পদ্মভূষণ' সন্মানেৰে সন্মানিত কৰাৰ উপৰিও এই সময়ৰ ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে ২০১২ চনৰ ২৮ জুনত তেওঁক ৰাজ্য সভাৰ সদস্য হিচাপেও মনোনিত কৰে। মুহি চন্দ্ৰ মিৰি (পাতিৰ)ৰ বৰপুত্ৰ উৎপল মিৰি অসম ইঞ্জিনিয়াৰিং কলেজৰ প্ৰফেচাৰ ও ডাইৰেক্টৰ অৱ টেকনিকেল ইডুকেচনত কাম কৰিছিল। বৰ্তমান তেখেত অৱসৰ গ্রহণ কৰিছে। মুহি চন্দ্ৰ মিৰিৰ একমাত্র কন্যা প্রয়াত স্বপলা মিৰি বাইদেউ ডিব্ৰুগড় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বুৰঞ্জী বিষয়ৰ প্ৰফেচাৰ আছিল। মুহি চন্দ্ৰ মিৰিৰ কনিষ্ঠ ভাতৃ ৰজনীকান্ত পাতিৰ অৰুণাচল প্ৰদেশৰ মুখ্য সচিব আছিল। Rajanikanta patir began his career with the Indian Frontier Administrative Services in the erstwhile North East Frontier Agency (NEFA) during the countries transition from British Raj to a national government. He retired as Chief Secretary. Arunachal Pradesh in 1982. His work as his Commitment to the development of Arunachal Pradesh throghout his career and beyond have made him a legendary figure in the region.প্রয়াত মুহি চন্দ্ৰ মিৰি পাতিৰে কাজিৰঙাক বিশ্বৰ দৰবাৰত প্ৰতিষ্ঠা কৰি অকালতে মৃত্যুবৰণ হোৱাত তেখেতৰ স্মৃতি যুগমীয়া কৰি ৰাখিবৰ বাবে ভাৰত চৰকাৰে মিকিৰ পাহাৰৰ এটা চূড়াত ১৯৭০ চনত 'মুহি চন্দ্র মিৰি টাৱাৰ' স্থাপন কৰিছিল। কিন্তু পৰিতাপৰ বিষয় যে উক্ত স্মৃতি স্তম্ভটো উন্নত ধৰণৰ হোৱা নাই। লগতে বর্তমান সময়ত স্মৃতি স্তম্ভটো আপ-দালৰ অভাৱ ঘটা পৰিলক্ষিত হৈছে। ফলত ঠাইডোখৰ বৰ্তমান হাবি জংঘলেৰে পৰিপূৰ্ণ হৈ পৰিছে। এই মুহি চন্দ্ৰ মিৰি স্মৃতি স্তম্ভটো অসম চৰকাৰে শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্র আৰু ড° ভূপেন হাজৰিকা সমাধিক্ষেত্ৰৰ দৰে ৰখাৰ ব্যৱস্থা কৰা হ'লে আজিও জিলিকি থাকিলেহেতেন । অসম চৰকাৰে পুনৰ কামবোৰ আৰম্ভ কৰিলে ভাল হ'ব বুলি আশা কৰিলোঁ ।
